Technika gry i podział instrumentów dętych

Instrument dęty to instrument, w którym źródłem dźwięku jest drgający słup powietrza. Wysokość brzmienia zależna jest od długości rury, tworzonej przez dany instrument dęty (im dłuższa jest owa rura, tym niższy jest maksymalny możliwy do uzyskania dźwięk). Barwa otrzymywana przez ten rodzaj instrumentów zależy od jego budowy, rodzaju wibratora, sposobu zadęcia, a także rodzaju wykorzystanych do produkcji materiałów. Wybór dźwięku to proces odbywający się poprzez otwieranie/zamykanie otworów położonych wzdłuż rury, przełączanie jej odcinków za pomocą wentyli lub poprzez regulowanie jej długości przy użyciu suwaka.

Głównym podziałem instrumentów dętych jest ten dzielący je na dęte drewniane i blaszane. Wbrew temu, co sugeruje nam nazwa, podział ten nie odnosi się do rodzaju materiału, z którego wykonany jest instrument, lecz do elementu, który wzbudza w nim wibrację. Wyróżnić można także instrumenty dęte klawiszowe.

  • instrument dęty drewniany wyposażony jest w drewniany stroik pełniący rolę wibratora lub krawędź, o którą rozprasza się strumień powietrza. Często modele dęte drewniane wykonane są z metalu lub tworzywa sztucznego, nie tylko z samego drewna. Źródłem brzmienia w tego typu instrumencie jest przepływ powietrza. Jego siła jest regulowana zgodnie z zakrywanymi otworami w korpusie modelu. Do tego procesu często wykorzystywany jest mechanizm klapkowy, który pozwala uniknąć ciągłego przykrywania otworów.

 

Instrumenty dęte drewniane podzielić można na trzy grupy ze względu na budowę wibratora:

  • z pojedynczym stroikiem zamocowanym w ustniku, który powoduje wibrację przepływającego przez szparę między ustnikiem a stroikiem powietrza
  • z podwójnym stroikiem ulokowanym u nasady rurki. Zbudowany jest z dwóch płatków, które powodują wibrację przepływającego powietrza.
  • z wibratorem krawędziowym. W tym przypadku powietrze wibruje, gdy strumień przecinany jest nieruchomą krawędzią.
  • instrument dęty blaszany posiada ustnik wykonany z metalu. Najczęściej ten element instrumentu posiada kształt kielicha o przekroju stożkowym lub półsferycznym. Modele dęte blaszane pozbawione są stroika. Jego rolę pełnią usta użytkownika, który przyciska je do ustnika.
  • instrument dęty klawiszowy – powietrze tłoczy się w nim poprzez miech lub innego rodzaju urządzenie je sprężające. Dopływ powietrza do danej części instrumentu regulowany jest poprzez klawiaturę i mechanizm rejestrowy.